PGS.TS. Lê Trung Thành - Viện trưởng VIBM phát biểu tại buổi Tọa đàm.
VLXD có vai trò quan trọng đóng góp vào sự phát triển chung ngành xây dựng, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội. Trong những năm vừa qua, VLXD đã được đa dạng hoá cả về chủng loại, số lượng và chất lượng đáp ứng ngày càng cao nhu cầu về xây dựng kết cấu hạ tầng, phát triển đô thị và nhà ở. Sản xuất VLXD đồng thời cũng là giải pháp hiệu quả để xử lý khối lượng lớn chất thải của các ngành công nghiệp, nông nghiệp và rác thải sinh hoạt góp phần bảo vệ môi trường. Tổng giá trị doanh thu lĩnh vực VLXD hàng năm ước tính đạt khoảng 1,2 triệu tỷ đồng (hơn 50 tỷ USD), chiếm khoảng 15% GDP. Các sản phẩm chủ lực là xi măng, bê tông, thép, gạch ốp lát, sứ vệ sinh, kính xây dựng, vật liệu xây. Phát triển VLXD đã đem lại lợi ích kinh tế, thúc đẩy phát triển xã hội, tạo công ăn việc làm cho hàng triệu lao động tại các vùng đô thị và nông thôn.
Tuy nhiên, từ năm 2022 đến nay, sản xuất và tiêu thụ VLXD đang đối mặt với hàng loạt các khó khăn như tăng giá nguyên vật liệu, năng lượng và lao động đã làm tăng chi phí sản xuất, gây khó khăn đáng kể cho các doanh nghiệp trong ngành. Để giải quyết vấn đề này, các biện pháp hỗ trợ tài chính và cắt giảm chi phí cần được áp dụng, cùng với việc tạo ra môi trường kinh doanh thuận lợi để thu hút đầu tư.
Mất cân đối cung cầu cũng là một trong những vấn đề gây khó khăn cho ngành VLXD. Trong khi xi măng, bê tông, thép, gạch ốp lát, sứ vệ sinh, tấm lợp hiện đang dư thừa công suất, tồn kho, nghẽn tiêu thụ sản phẩm thì các vật liệu đắp nền đường lại không đáp ứng đủ nhu cầu xây dựng. Nhu cầu trong dân giảm, bất động sản triển khai chậm cũng là những yếu tố góp phần vào khó khăn của ngành VLXD. Để khắc phục tình trạng này, các biện pháp thúc đẩy đầu tư công, đẩy mạnh mức độ giải ngân và tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp sử dụng VLXD sản xuất trong nước, đặc biệt các chủng loại vật liệu thay thế trong đắp nền cho các dự án giao thông cần được triển khai.
Ông Nguyễn Quang Cung, Chủ tịch Hiệp hội Xi măng Việt Nam, nhấn mạnh về tầm quan trọng của việc áp dụng cầu cạn như một giải pháp thay thế vật liệu đắp nền tại những vùng đất yếu. Ông đã nhấn mạnh rằng việc xây dựng cầu cạn và đường địa hình không chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho giao thông và kết nối giữa các khu vực, mà còn giúp giảm thiểu tình trạng sụt lún và xói mòn đất nền. Đặc biệt, những vùng như đồng bằng sông Cửu Long, miền Trung và miền núi phía Bắc thường gặp phải vấn đề của lũ lụt, đất yếu, và cần có những giải pháp xây dựng chắc chắn và bền vững để đảm bảo an toàn và ổn định cho các công trình xây dựng. Việc sử dụng cầu cạn là một giải pháp hiệu quả, giúp tăng cường độ bền của cơ sở hạ tầng và giảm thiểu rủi ro do điều kiện tự nhiên.
Ông Tống Văn Nga, Chủ tịch Hội VLXD Việt Nam, phát biểu trong buổi tọa đàm: "Thị trường VLXD đang gặp phải những thách thức lớn, và chúng ta cần đồng lòng và hợp tác để tìm ra các giải pháp thích hợp. Chính phủ cũng cần có những chính sách hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi cho ngành này, nhằm thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành xây dựng và đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế của đất nước".
Những giải pháp được nhấn mạnh là cần đẩy mạnh các chương trình xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở công nhân. Đơn giản hoá các thủ tục đầu tư và tiến hành đấu giá xây lắp các loại hình công trình này. Khơi thông dòng vốn cho bất động sản, nhất là bất động sản công nghiệp, bất động sản nhà ở. Triển khai mạnh mẽ đầu tư công, đặc biệt là trong lĩnh vực xây dựng kết cấu hạ tầng. Bên cạnh đó, cần tăng cường nghiên cứu và phát triển VLXD tiên tiến, thân thiện với môi trường và có hiệu suất sử dụng cao hơn. Đẩy mạnh cải tiến công nghệ và áp dụng những quy trình sản xuất tiên tiến sẽ giúp cải thiện hiệu suất và giảm chi phí trong lĩnh vực VLXD. Đồng thời, các biện pháp về cơ chế chính sách, như giãn thuế, ưu đãi vay sản xuất, giảm thuế xuất khẩu và giảm VAT cũng cần được áp dụng để tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và thúc đẩy phát triển ngành.
Buổi tọa đàm đã kết thúc với sự đồng thuận về các giải pháp và cần chung tay phối hợp chặt chẽ từ các cơ quan Chính phủ, các tổ chức ngành nghề và các doanh nghiệp VLXD để triển khai các giải pháp cụ thể, cùng vượt qua khó khăn hiện tại và thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành VLXD.
Một số hình ảnh tại buổi Tọa đàm:
Ông Tống Văn Nga, Chủ tịch Hội VLXD Việt Nam, phát biểu trong buổi tọa đàm.
Tin/Ảnh: Quốc Khánh - Thu Hằng