Vật liệu chịu lửa không định hình là hỗn hợp bao gồm cốt liệu chịu lửa và chất liên kết được chuẩn bị sẵn để sử dụng ngay hoặc sau khi cho thêm chất lỏng phù hợp. Theo tiêu chuẩn TCVN 10685:2015, vật liệu chịu lửa không định hình bao gồm rất nhiều loại khác nhau như bê tông chịu lửa, hỗn hợp đầm, vật liệu dẻo, vật liệu phun bắn… Trong đó bê tông chịu lửa là loại sản phẩm được sản xuất và sử dụng nhiều nhất. Tại nơi thi công, bê tông chịu lửa được trộn với chất lỏng và hỗn hợp này được rung, phun hoặc tự chảy vào vị trí thi công để tạo thành vật liệu chịu lửa có hình dạng, sau đó hỗn hợp trở nên cứng do đóng rắn.
Ở nước ta,trung bình mỗi năm tiêu thụ hàng trăm nghìn tấn bê tông chịu lửa các loại, con số này sẽ tăng nhanh do tốc độ chuyển đổi công nghệ theo hướng sử dụng bê tông chịu lửa để thay thế gạch chịu lửa trong các thiết bị nhiệt. Bê tông chịu lửa có những ưu điểm vượt trội như: rút ngắn thời gian thi công, thi công ở các vị trí dị hình khó xây bằng gạch, tạo ra vật liệu chịu lửa toàn khối vững chắc sử dụng ở các vị trí chịu nhiệt độ cao.
Bê tông chịu lửa samốt và cao alumin hiện đang được sản xuất và sử dụng phổ biến trong các lò nung công nghiệp xi măng, thủy tinh, gốm sứ, luyện kim… Tuy nhiên hiện nay ở nước ta chưa có căn cứ để đánh giá chất lượng cũng như phương pháp thí nghiệm. Để đáp ứng nhu cầu sản xuất, nhà quản lý và đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng về đánh giá chất lượng sản phẩm vật liệu chịu lửa không định hình, Bộ Xây dựng đã giao Viện Vật liệu Xây dựng thực hiện dự án tiêu chuẩn “Vật liệu chịu lửa không định hình – Bê tông chịu lửa sa mốt và cao alumin” . Tiêu chuẩn này được xây dựng dựa trên các tiêu chuẩn nước ngoài JIS R 2541, GOST 29010, YB/T 5083, ASTM C401 bao gồm nội dung chính:
+ Phạm vi áp dụng: Tiêu chuẩn áp dụng cho sản phẩm bê tông chịu lửa sít đặc sử dụng cốt liệu chịu lửa sa mốt hoặc cao alumin.
+ Yêu cầu kỹ thuật: Tiêu chuẩn đưa ra các yêu cầu kỹ thuật của bê tông hệ sa mốt và cao alumin với các chất liên kết khác nhau. Các chỉ tiêu kỹ thuật bao gồm: Hàm lượng Al2O3, độ bền cơ, độ chịu lửa, độ co nở phụ sau nung phù hợp với các loại bê tông đang được sản xuất và sử dụng trong nước.
+ Phương pháp thử: Các chỉ tiêu kỹ thuật của bê tông chịu lửa được thử nghiệm theo tiêu chuẩn Việt Nam.
Dự án tiêu chuẩn “Vật liệu chịu lửa không định hình – Bê tông chịu lửa sa mốt và cao alumin” đã được Hội đồng KHCN Viện VLXD thông qua. Đề nghị nhóm dự án chỉnh sửa theo ý kiến của các thành viên hội đồng, sớm hoàn thiện để báo cáo tại các Hội động KHCN cấp Bộ.
VLXD